De afgelopen week hebben meerdere mensen onafhankelijk van elkaar mij gecomplimenteerd met mijn schrijfsels. Dus als ik zeg dat ik er een boek over kan schrijven dan zou dat zomaar dichtbij de waarheid kunnen liggen. Waarover? Over de levensverhalen van mensen.
Je partner is je plotseling ontvallen.
Je kindje is dood geboren.
Je hebt te horen gekregen dat je ongeneeslijk ziek bent.
Je wordt bedreigd omdat je een bepaalde functie uitoefent.
Je bent ongewenst kinderloos.
Je nog maar net volwassen kind is aan de andere kant van de wereld verongelukt.
Je bent aan de kant gezet.
Eén van je ouders heeft een zelfmoordpoging gedaan.
Je wordt gepest of geïntimideerd op je werk.
Een familielid wordt vermist.
Je kind heeft wegens ziekte of beperking heel veel (jouw) zorg en aandacht nodig.
Je familie leeft in oorlog.
Je hebt te maken met huiselijk geweld.
Zo kan ik nog wel een tijdje doorgaan. En dit zijn alleen nog maar de verhalen uit mijn praktijk en directe omgeving. Het merendeel overigens van de laatste paar weken.
We staan niet in de rij voor dergelijke ervaringen
Niemand gaat vrijwillig vooraan in de rij staan voor dergelijke levensgebeurtenissen. Toch heeft iedereen een verhaal. Wat er op ons pad komt hebben we niet voor het kiezen. Hoe we er mee omgaan wel. Overigens zijn dergelijke aangrijpende gebeurtenissen over het algemeen niet waar we ons vooraf zorgen over maken. Als ik mensen spreek die zich zorgen maken dan gaat dat meestal over wat anderen zouden kunnen denken of wat er mis zou kunnen gaan als ze een bepaalde stap zouden zetten. Gebeurt er in het leven van deze mensen iets heftigs, dan blijken ze over ongekende krachten te beschikken die hen door de situatie heen helpen.
Het is geen wedstrijd
Dat gezegd hebbende gooi ik er deze ook nog even in: het is geen wedstrijd wie het het zwaarst heeft. Als twee mensen hetzelfde meemaken en de één komt er beter uit dan de ander dan wil dat niet zeggen dat het voor die eerste persoon minder ernstig is. Laat staan dat het aan de omstandigheden ligt (Ja, maar voor haar is het ook wel gemakkelijker, zij heeft immers…. Vul maar in). Vergelijk je dus in dat opzicht nooit met een ander. Als je voelt dat je behoefte hebt aan erkenning van de ernst van wat je hebt meegemaakt dan is dat een signaal dat je er nog niet mee klaar bent. Dat geldt overigens ook als je hard roept dat je er nu wel klaar mee bent en dat je het er niet meer over gaat hebben. Dan heb je het er namelijk al over.
In mijn praktijk hoor ik veel verhalen. Zo veel, dat ik de conclusie wel durf te trekken dat iedereen een verhaal heeft. Ook degenen die het niet van de daken schreeuwen. Degenen waarvan je het misschien niet verwacht.
Verhalen op de volgende laag
Wat ons overkomt in het leven hebben we dus niet voor het zeggen. Wel hebben we altijd een keuze hoe ermee om te gaan. Daar raken we dan weer een volgende laag in de categorie verhalen, want hoe we ergens mee omgaan heeft veel te maken met mechanismen en patronen die we al tijdens onze vroege jeugd hebben ontwikkeld.
Heb je bijvoorbeeld al vroeg in je leven geleerd om je eigen boontjes te doppen? Misschien waren je ouders, om welke reden dan ook, niet beschikbaar of bereikbaar. Of kreeg je van hen de boodschap mee dat jij je wel zou redden. Dan ben je misschien wel een doorzetter geworden, een overlever. En zet je dat ook in om je door moeilijke tijden heen te slaan.
Of waren je ouders juist overbezorgd en namen ze je alles uit handen en heb je daardoor een bewijsdrang ontwikkeld? Wil je júíst laten zien dat je het wel zelf kunt. Ook dat kan leiden tot overleversgedrag. Een dergelijke opvoeding kan er natuurlijk ook toe leiden dat je gewend bent geraakt aan dat het allemaal voor je geregeld wordt. En dat je ontregeld raakt als je jouw eigen verantwoordelijkheid moet nemen. De slachtofferrol is ook een overlevingsmechanisme.
Het tegenovergestelde kan natuurlijk ook. Misschien ben je opgegroeid met de boodschap dat je niks kon. Werd je gekleineerd, genegeerd of mishandeld? Ook dat leidt tot mechanismen en patronen. Waarbij een vergelijkbare ervaring overigens nooit één op één tot een bepaald mechanisme of patroon leidt.
We dragen dus ook allemaal het verhaal van onze vroege jeugd mee. Dat heeft hoe dan ook geleid tot kwaliteiten waar je profijt van hebt, maar ook gezorgd voor valkuilen. De mooie en de lelijke kanten zijn er beide. En ze liggen meestal dichter bij elkaar dan je denkt.
Levensgebeurtenissen en je overlevingsmechanismen
Op het moment dat er iets ingrijpends gebeurt in je leven treden je overlevingsmechanismen in werking. Nuances willen dan nog wel eens wegvallen en de valkuil ligt op de loer om je in je verhaal te wentelen. Wees er alert op dat je verhaal kan duiden op het uit de weg gaan van je verantwoordelijkheid. Je verhaal kan een excuus worden. Je geeft de regie over je eigen leven ermee uit handen. Of je verhaal nu is dat het voor jou niet mogelijk of weggelegd is, dat jouw omstandigheden nu eenmaal zus of zo zijn, dat je niet zonder de steun van anderen kunt of dat je niet kunt (lees: wilt) opgeven wat je hebt, er is een moment dat je verhaal je gevangen houdt.
Blijf er dus niet in hangen. Als je kunt aankijken wat er geweest is en kunt zien hoe dit heeft geleid tot mooie en minder mooie kanten, dan geef je jezelf de ruimte om te kiezen uit verschillende perspectieven. Als je bijvoorbeeld de pijn van het verlies kunt voelen geeft dat ook ruimte aan de kracht om er iets goeds mee te doen. Laat je daarentegen de pijn niet toe, dan kom je ook niet verder.
Onderzoek de diepere laag. Wat vertelt dit verhaal over mij? Over de mooie en minder mooie kanten van mezelf? Kan ik die beide er laten zijn? Hoe zorg ik voor de balans? Beschouw het van een afstandje. De Schotse schrijfster Ali Smith zegt ‘Elk groot verhaal heeft minstens twee verhalen, zo niet meer: dat wat aan de oppervlakte is en dat wat eronder zit wat onzichtbaar is’. Heb jij de moed en eerlijkheid naar jezelf om te onderzoeken wat eronder zit? Om te groeien als mens? Zodat je veerkrachtig bent als het leven je opzadelt met ingrijpende gebeurtenissen. Het is aan jou om het verhaal van jouw toekomst zelf te schrijven.
Ik ben benieuwd naar jouw verhaal. En ik luister naar het verhaal dat eronder zit. Wil jij dat ook onderzoeken? Maak dan een afspraak voor een gratis sessie.
0 reacties