Maak de wereld mooier (en jezelf gelukkiger) door asocialer te zijn

Ik wil graag een arts die eerst aan zichzelf denkt.

Dat las ik in het voorbij rijden op een affiche langs de weg. Dat bleek van Arts en Specialist te zijn, ik zocht het op, een detacheringsbureau voor, jawel, artsen (en ander medisch personeel).

Het trok mijn aandacht omdat ik in mijn hoofd dit artikel al aan het schrijven was.

Mijn dochter, geneeskundestudent, zat ook in de auto en ik meldde wat ik had gezien. ‘O ja, daar hameren ze in de opleiding op. Het gaat zelfs zo ver dat er geadviseerd wordt om niet te reanimeren als je te moe bent’.  Een regel die elke arts die alleen ter plaatse is bij een reanimatie aan de laars lapt. Wat ik ook mag hopen. Maar de boodschap is helder: zorg goed voor jezelf! Want als jij lekker in je vel zit ben je op je best voor je patiënten.

 

De klassieker: het zuurstofmasker in het vliegtuig

Kiezen voor jezelf is kiezen voor een betere verbinding met de ander. Als je niet goed voor jezelf zorgt kun je er ook niet optimaal zijn voor de ander. Ik heb het al vaker gezegd. En ik haal de klassiekers maar weer even van stal. Hoe tegennatuurlijk het ook voelt voor een ouder: in het vliegtuig toch echt eerst je eigen zuurstofmasker en dan pas dat van je kind.

Voor wie thuis is in EHBO-trainingen: een dode hulpverlener is geen hulpverlener. En in lijn met het uitgangspunt van Arts en Specialist: hoe groot het hart ook is, een verpleegkundige die ver over eigen grenzen gaat en thuis komt te zitten is ook niet meer zo waardevol.

 

Een tandje bij als het eigenlijk niet meer gaat

Zeg nou zelf: wil jij liever geholpen worden door een huisarts die aan het eind van zijn of haar latijn is, die het echt niet meer trekt, maar toch nog wel een tandje bijzet. Of door een goedgehumeurde, gedreven huisarts die aandacht heeft voor elke patiënt? Een actueel thema, met de overvolle huisartsenpraktijken en de patiëntenstops…

Hoewel we, jij misschien ook, bij dit thema snel denken aan verzorgende beroepen is deze veel breder te trekken. Dit geldt ook voor de grumpy verkoper die al lang geen plezier meer uit het werk haalt, maar kostwinner is en zich verantwoordelijk voelt (zeker nu het leven duurder wordt).

Of de financieel specialist die alles pico bello geregeld heeft en de financiële zekerheden niet los durft te laten, maar ondertussen zit weg te kwijnen bij een bedrijf met een verziekte sfeer.

Of voor willekeurig wie dus. Misschien wel voor jou. Zet jij nog steeds een tandje bij terwijl je al over de grens bent?

Een tandje bijzetten is zelden een goed idee.

 

Je vindt het egoïstisch om jezelf voorop te zetten

Wat ik hierboven beschrijf is niks nieuws onder de zon. Als jij iemand bent die zichzelf op de laatste plaats zet en je (dus) nooit aan jezelf toe komt, dan wéét je dit ook al. Je weet best dat je jouw grenzen duidelijker aan moet geven. Dat je nu echt eens aan jezelf moet gaan denken of dat je nu echt zelf aan de beurt bent.

Maar ja, hoe breng je dat nu in de praktijk?

Want het zit in je bloed om anderen gelukkig te willen maken of voor hen te willen zorgen. En bovenal rekening met iedereen te houden.

Je vindt het maar egoïstisch om eerst aan jezelf te denken.

Anderen, zowel in je werk als privé, verwachten toch ook van je dat je voor hen klaarstaat?

Wat zouden ze wel niet denken als jij je opeens anders gaat gedragen?

 

Radicaal is niet de manier

Als jij je herkent in het bovenstaande dan gaat het natuurlijk niet werken als je vandaag of morgen radicaal stopt met alles wat je voor anderen doet. Je ziet de taferelen al voor je. Je hebt al je moed verzameld en op een dag is het genoeg. Nu moet het er echt uit: ‘ik kies nu voor mezelf, zoek het allemaal maar uit’. Dat wordt waarschijnlijk niet met applaus en gejuich ontvangen.

Begrijpelijk. Want hoezo staat hun eten opeens niet meer voor hen klaar? Je hebt het altijd zo gedaan. De ander begrijpt niet waar dat opeens vandaan komt en wordt hier plotseling mee geconfronteerd. Het is voor de ander dan bijna onmogelijk om anders te reageren dan in de lichte versie verbaasd, in de gematigde versie enigszins geïrriteerd en in de heftige versie kwaad te reageren. En er iets van te vinden. 

En dan is de kans groot dat jij gaat denken: zie je wel dat het egoïstisch is. Je gaat mee in de emotionele reactie van de ander. Je gaat je er niet prettiger door voelen.

 

Als de rigoureuze manier niet werkt, wat dan wel?

Op de eerste plaats door de volgende zinnen eens op je in te laten werken.

Het is niet egoïstisch om eerst aan jezelf te denken.

Je bent niet asociaal als je goed voor jezelf zorgt.

Het is ook in het belang van de ander dat jij jezelf voorop zet.

En in het belang van de relatie.

 

Afstand nemen om dichterbij te komen

Neem vervolgens de ruimte voor jezelf om onder woorden te brengen hoe jij je voelt, hoe jij je zou willen voelen en wat dus jouw behoefte is. Houd ‘ja-maar gedachten’ op afstand. Schrijf deze eventueel op. Blijf uit de emoties die het gevolg zijn van die gedachten. Ga terug naar je gevoel.

Gooi jouw gevoelens en behoeften niet direct in de groep, zet het eerst voor jezelf op een rijtje.

Kijk er vervolgens eens naar alsof het over iemand anders gaat. Bekijk het van een afstand. Als dit over iemand anders zou gaan, wat zou jij die persoon adviseren?

Welke hindernissen kun je tegenkomen? Welke weerstand komt er vanuit jezelf en welke weerstand kan dit bij de betrokken ander(en) oproepen? Kijk ook daar van een afstand naar. Kom je belemmerende overtuigingen tegen, stel jezelf dan herhaaldelijk de vraag: is dat écht zo? Blijf bij de feiten.

Zou je het gesprek aan kunnen gaan?

Op een rustig moment kunnen aangeven dat je iets wilt bespreken. Dus niet in het heetst van de strijd. Niet als jouw emmer overloopt.

Kies zorgvuldig je moment.

Zou je kunnen uitspreken hoe je je voelt? Uitspreken welke behoefte jij hebt? Een verzoek kunnen uitspreken over wat je daarin van de ander nodig hebt? Ook als het spannend is? Ook als het antwoord niet is wat je er van hoopt?

Als je op deze manier het gesprek aangaat, kun je je dan voorstellen dat dit bijdraagt aan een betere verbinding tussen jou en de ander?

Ook al is het aarzelend, als jij deze vragen (voorzichtig) met ‘ja’ beantwoord, ga er dan mee aan de slag.  Néém dan die tijd voor jezelf om eens stil te staan bij dergelijke vragen. Daar is niets asociaals aan. Integendeel dus. Je zit lekkerder in je vel. Je bent een fijner mens voor je omgeving. Je bent er voor anderen met heel je hart en oprechte aandacht.
Door ietsje asocialer te zijn maak je de wereld mooier.

 

Enkele tips en reminders

Blijf het niet op de omstandigheden gooien. Wordt het beter als jij blijft zeggen; het is nu eenmaal zo, het kan echt niet anders, ik heb geen keus…? Als er ooit iemand is geweest die onder vergelijkbare omstandigheden een dergelijke verandering heeft doorgevoerd en daar energieker en gelukkiger van is geworden, dan ligt het dus niet aan de omstandigheden. Dan kan het ook voor jou. En geloof me, die voorbeelden zijn er. Meer dan je denkt.

Soms zijn er dieperliggende hindernissen. Het is niet een kwestie van even je gedrag veranderen. Het vraagt meer van je. Als dat zo is: ben je bereid om het aan te kijken? 

Kies dus het juiste moment om in gesprek te gaan. Bereid je voor (dat is iets anders dan je schrap zetten) en doe het stap voor stap. Begin met een behapbare stap.

Geef je grens aan in een verzoek (verbindende communicatie). Sta open voor elk antwoord. Als het een ‘nee’ is vraag dan wat er wel mogelijk is. 

Blijf bij jezelf, ook als de ander je niet direct volgt. Vóór jezelf is niet tégen de ander.

Doe het niet in je eentje. Zoek iemand om te sparren. Iemand die je op een neutrale manier een spiegel voor kan houden. Iemand die het van een afstand kan bekijken op de momenten dat het jouzelf even niet lukt.

 

Enneh, ook deze nog even: als je me al langer volgt heb je mogelijk al eerder blogs van mij van een dergelijke strekking gelezen. Misschien heb je na het lezen van zo’n blog al eerder gedacht: ‘zo, en nu is het mijn tijd’. Mogelijk was dat je voornemen na het lezen van mijn blog ‘Grenzen stellen en keuzes maken; lijden of leiden?’ Die dateert van februari.  Bén je ermee aan de slag gegaan? Dan zou het fantastisch zijn als je jouw verhaal deelt in een reactie, zodat je er anderen mee inspireert.

Is het er daarentegen nog niet van gekomen? Dan herhaalt de geschiedenis zich waarschijnlijk nog wel een paar keer. Tenzij je nu in actie komt.

Je bent van harte welkom voor een gratis sessie. Ik zet mijn ervaring en senioriteit als coach graag in om je op weg te helpen. Bij mij sta jij centraal.