Hoe weet je nou waar je goed aan doet?

Hoe kun je nu carnaval gaan vieren terwijl het oorlog is?
Berichten waarin mensen dergelijke verontwaardiging uitspreken komen voorbij op social media. Meer of minder expliciet spreken de schrijvers meer waardering uit over degenen die op de Dam demonstreren tegen wat er in Oekraïne gebeurt.
Het lijkt een schril contrast. Want gaan feesten terwijl er mensen vechten of vluchten voor hun leven, dat getuigt van weinig inlevingsvermogen. Stel je maar eens voor dat het jouw dierbaren betreft. Of jezelf.

Ik volg de redenering als geen ander. Als kind hoefde ik maar te horen van welk leed dan ook in de wereld, klein of groot; mijn wereld stopte direct met draaien. In een fractie van een seconde had ik me al voorgesteld dat het mijn opa en oma waren die stierven aan een voedselvergiftiging, dat het mijn ouders waren die omkwamen bij een auto-ongeluk, dat het mijn school was waar een gewapende gek naar binnenliep, dat het onze woonplaats was waar een bom op viel. En dat er dan mensen waren die gewoon doorgingen met hun leven, daar kon ik met mijn verstand niet bij. Hoe kón je gewoon doorleven, laat staan leuke dingen gaan doen, als er mensen waren die dergelijke ellende moesten doormaken? Dat was toch wel erg gevoelloos.

 

Destructief inlevingsvermogen

Dat ik nogal gevoelig was hoef ik er niet bij te tekenen.
Je kunt het heel positief labelen als een sterk inlevingsvermogen, maar in mijn reactie was weinig constructiefs te bespeuren. De gevolgen waren weinig positief. Voor mij en voor mijn omgeving. Laat staan dat het op welke wijze dan ook helpend was.
En dat is waar ik naartoe wil. Denk ik. Want waar ik normaal gesproken het schrijven van een blog begin met een globale opzet en een idee van de boodschap die ik ermee wil overbrengen (hetgeen meestal anders uitpakt, maar dit terzijde) ben ik nu zomaar gestart met iets waarvan ik nog geen idee heb waar het toe leidt.

Voor mij gold dat ik het leed van de ander als een zware last ervoer. Ik reageerde vanuit ach en wee en vaak kwam ik niet verder dan verlammende paniek. Er kwam weinig goeds uit voort. Voor mezelf en voor mijn omgeving. Inmiddels kan ik dat gelukkig van een afstand bekijken en weet ik dat het ook anders kan. En zie ik ook veel mensen meer moeite hebben met het leed van een ander dan degene die het leed ervaart. Zo heeft iemand uit mijn omgeving recent een zeer traumatische gebeurtenis meegemaakt en zie ik dat zij er zelf veel beter mee kan dealen dan veel mensen om haar heen die blijven hangen in hoe erg het toch wel niet is. Mensen die dan, met de allerbeste bedoelingen, oplossingen aan gaan dragen of acties op touw gaan zetten. Om te helpen. Nogmaals, vanuit de beste bedoelingen. En vanuit hun beeld van wat goed is.

 

Het lijkt wel een wedstrijd

Vind ik het nu minder erg? Ben ik nu een koele kikker geworden? Integendeel. Ik herken nu mijn mechanismen en roep mezelf een halt toe voordat ik in de blinde emotie schiet. Daardoor kan ik waarnemen wat er gebeurt. Bij mezelf en in mijn omgeving.
Wat ik waarneem is opmerkelijk: het lijkt een wedstrijd te worden. Een wedstrijd in wie het het beste voor heeft met de ander. En daarmee kom ik weer terug op hoe we reageren op de situatie in Oekraïne. Jezelf iets ontzeggen, of dat nu carnaval is, of het verjaardagsfeestje van je kind, je eigen huwelijk of wat dan ook, draagt dat bij aan een oplossing? Ander voorbeeld: stel je voor dat je te horen krijgt dat je ongeneeslijk ziek bent. Jouw wereld stopt. Voor wie kinderen heeft: wat gun je dan je kinderen? Dat hun wereld ook stopt? Dat ze stoppen met leven en alleen nog maar bezig zijn met hoe erg het allemaal is? Dat jouw dierbaren in een strijd verwikkeld raken over wie het goed(e) doet? Of gun je ze dan dat zij verder leven, hun lot kunnen dragen en gelukkig zijn?
Een wedstrijd is ook een strijd. En daarmee een beetje oorlog.

 

Positieve intentie

Uiteindelijk gaat het er om dat je jezelf in de spiegel aan kunt kijken en naar eer en geweten kunt zeggen dat je het goede doet. Naar jezelf. Los van de buitenwereld. Dat wordt ons niet gemakkelijk gemaakt in een tijd waarin we overspoeld worden met informatie. Meningen, visies, oordelen. Waarvan het ook nog eens moeilijk te achterhalen is wat echt is. Het is niet gek dat je soms niet weet waar je goed aan doet. Wat voor de één voelt als het goede vindt de ander juist kwalijk. Help je iemand met honger door hem een vis te geven of door hem te leren vissen? Beide opties hebben een positieve intentie.

De enige bij wie je te rade kunt gaan ben je zelf. Hoe we handelen wordt gevormd door onze waarden, overtuigingen, drijfveren en ervaringen. Op basis daarvan vormen we een beeld van wat goed is en wat het goede is om te doen. Zo kun je iets vinden over het coronabeleid (ja dat was er ook nog) omdat je de ziekte wel of niet zelf hebt doorgemaakt, wel of niet ernstig, wel of niet gevaccineerd, of dat dit geldt voor iemand in je omgeving. Je kunt iets vinden van de oorlog in Oekraïne omdat je wel of niet zelf ooit een oorlog hebt meegemaakt, of je ouders, of je wel of niet in aanraking bent geweest met mensen die het meemaken of meegemaakt hebben, mensen die (terug)vechten of juist vluchten. Welke ervaring je ook hebt; het beïnvloedt jouw mening en jouw (re)actie. Je zou dus kunnen zeggen dat het je ervaringsdeskundige maakt.

 

Vergezocht bruggetje

Dat brengt me bij een bruggetje. Een beetje vergezocht misschien, wijt het dan maar aan mijn brein dat de bizarre toestand(en) in de wereld momenteel wat moeizaam verwerkt. Het bruggetje leidt naar ervaringsdeskundigheid.
Een topic in een verhitte discussie die momenteel, naar aanleiding van een artikel in de Volkskrant, gevoerd wordt over hoe je een goede coach vindt. Daarin wordt aangegeven dat een ervaringsdeskundige niet zomaar een goede coach is. Een stelling die ik overigens volledig onderschrijf.
Hierboven vertel ik iets over mijn eigen ervaring als kind met paniek over de toestand in de wereld. Ik zou dus kunnen zeggen dat ik ervaringsdeskundige ben als het gaat over paniekaanvallen.
Ook heb ik ooit een burn-out gehad en weet ik hoe het voelt om de straat niet op te durven omdat je het idee hebt dat iedereen iets van je vindt (onnodig om erbij te zeggen dat dit niet om iets positiefs gaat). Ik weet ook wat het is om de zekerheid van een vast inkomen op te zeggen. En zo heb ik nog wel meer (levens)ervaringen.

 

Wat voor mij werkt hoeft voor jou niet te werken

Als coach help ik mensen met dergelijke issues. Echter, op het moment dat zij mij vragen wat mij geholpen heeft om met situaties te dealen, word ik erg terughoudend. Met brander en krabber minutieus een authentieke trap van verf ontdoen heeft mij mede uit mijn burn-out geholpen. Therapeutisch klussen noemde ik dat. Maar wat mij uit een burn-out helpt is voor jouw misschien wel zo’n nachtmerrie dat je ervan in een burn-out zou raken.
Dat ik ergens ervaring mee heb maakt mij niet een goede coach. Andersom geredeneerd zou ik dan nooit een goede coach kunnen zijn voor iemand die ergens mee worstelt wat ik zelf niet heb meegemaakt.
Ook hier ligt de sleutel altijd bij jezelf. Natuurlijk kan ik iets vertellen over mijn ervaring, maar check altijd bij jezelf in om te ervaren of en hoe mijn voorbeeld voor jou kan werken. Met deze boodschap maak ik de cirkel rond: altijd inchecken bij jezelf. Jij bent de enige die weet wat voor jou het goede is.

 

Ontdekken waar jij goed aan doet: inchecken bij jezelf

Met alle invloeden van buitenaf kan het behoorlijk lastig zijn om helder te krijgen wat jij nu eigenlijk voelt of wilt. Als ervaringsdeskundige kan ik me inleven in hoe dat voelt. En weet ik dat je eruit kunt komen. Als professioneel coach help ik je verhelderen hoe het voor jou werkt, zodat je zelf een keuze kunt maken uit verschillende opties en jezelf in de spiegel kunt aankijken en kunt zeggen dat je het goed(e) doet.
Wil je ontdekken of met mij in zee gaan voor jou het goede kan zijn? Je bent van harte welkom voor een gratis inzichtsessie.