Relativeren is ook niet alles

Mensen die kunnen relativeren zijn gelukkiger en gezonder. Het betrekkelijke ergens van inzien helpt om je niet druk te maken over zaken waar je toch geen invloed op hebt. Je druk maken over wat je kind allemaal kan overkomen als jij niet in de buurt bent levert je bijvoorbeeld alleen maar zorgen en stress op. Daar help je je kind niet mee, integendeel.
Het leven is een stuk aangenamer als je de zaken in de juiste proporties ziet.

Je kunt echter ook doorslaan in het relativeren. Elke dag met tegenzin je bed uitkomen omdat je ongelukkig bent met het leven dat je leidt zou je kunnen afdoen met relativeringen. Bijvoorbeeld:

• Wat zeur ik nou, ik heb een baan, ben gezond, ik heb een gezin, een dak boven mijn hoofd; er zijn zoveel mensen die het slechter hebben
• Ach, laat ook maar zitten, zo belangrijk (of erg) is het niet
• Het is eigenlijk al jaren zo, dus ik houd het nu ook nog wel vol

Relativeren of wegredeneren?

Als je doorslaat in het relativeren lijkt het soms alsof er geen probleem is. Dat is dan juist het probleem. Mensen die te veel relativeren, proberen (onbewust) hun eigen gevoelens weg te moffelen. Die gevoelens doen pijn. Die pijn is een signaal dat er in een behoefte niet wordt voorzien. Doorslaan in relativeren kan op die manier dus ook duiden op het ontkennen van je eigen behoeften.

Mensen die heel goed zijn in het ontkennen van hun eigen behoeften voelen vaak minder. Er was in mijn leven een periode dat ik heel sterk op mijn ratio voer. Achteraf kan ik zien dat ik alles wegredeneerde. Het zou anders wel heel hard binnenkomen. Heel veel pijn doen. En dat wilde ik natuurlijk niet. Maar het voelde ook vlak. Leeg. Alsof ik niet echt leefde. Ik werd door anderen als afstandelijk ervaren. Moeilijk te doorgronden. En hoewel ik op dat moment mezelf voorhield dat me dat niet echt raakte weet ik nu dat ik heel hard bezig was met het ontkennen van mijn eigen behoeften. Ik vond dat helemaal niet fijn. Ik leefde niet bepaald het leven waar ik van droomde. Sterker nog, ik durfde het in feite niet eens te dromen. Ik verdoofde mezelf.

Dit verdoven kan ook de vorm aannemen van verslaving. In welke zin dan ook. Je gevoelens verdoven door bijvoorbeeld obsessief te sporten, vluchten in hard werken, netflixen, van het ene naar het andere feest rollen of jezelf elke avond ‘trakteren’ op een fles wijn; allemaal in meer of mindere mate een vorm van het in toom houden van gevoelens die anders komen bovendrijven.

Je mist niks, of toch wel?

Dat gaat een hele tijd goed. Als je je niet bewust bent van je gevoelens of als je gevoelens vervaagd zijn door een vorm van verdoving dan ervaar je dit ook niet zozeer als een gemis. Je ervaart geen behoefte of verlangen.
Uiteindelijk leidt het blijven ontkennen van je eigen behoeften ertoe dat je leven aan je voorbij gaat zonder dat je het echt geleefd hebt. Je gaat door op de automatische piloot, blijft hangen in wat bekend voor je is en dus comfortabel lijkt. Je staat in de overlevingsstand en komt niet tot wat écht belangrijk voor je is. Dan kun je aan het eind van je leven niet anders dan met spijt terugkijken en verzuchten: ‘had ik er maar meer uitgehaald’.

Jij wilt toch niet met spijt terugkijken?

Wat kun je doen als je je herkent in het bovenstaande?
Begin met eerlijk zijn naar jezelf, luisteren naar je gevoelens. Schrijf je verhaal eens heel eerlijk op of vertel het aan je beste vriendin en lees het of luister ernaar alsof het over haar gaat. Wat is er werkelijk aan de hand? Waar gaat dit in wezen over? Wat vraagt hier om aandacht? Welke behoefte zit daarachter?

Stel dat het verhaal is dat je je leven graag over een andere boeg zou willen gooien. Dan ben je misschien bang voor de consequenties die dat kan hebben voor je gezin of je relatie. En stel dat dit het verhaal van je beste vriendin is. Wat zou je haar dan gunnen?
Waarschijnlijk begrijp je haar angst en gun je haar dat ze tóch stappen zet om iets aan haar situatie te veranderen. Het leven is tenslotte geen generale repetitie; het vraagt om hier en nu geleefd te worden. Je gunt haar dat ze gelukkig is en gaat doen wat nodig is om daar te komen, toch?
Gun het jezelf dan ook!

Tem de olifant

Betekent dit dat je vanaf nu alleen nog gaat voor wat je leuk vindt?
Zeker niet. Ten volle leven is niet hetzelfde als alleen nog maar doen wat je leuk vindt. Het gaat over het aangaan van alles wat er op je pad komt. Zie pijn en lijden als mogelijkheid om waardevolle lessen van te leren. Je verzetten tegen alle vormen van tegenslag levert je strijd op, met alle energieverlies van dien. De pijn aangaan en ontdekken wat er onder ligt, biedt mogelijkheden.
Als er een olifant op je pad komt, maak er geen mug van. Een olifant (en willekeurig welk ander dier) tem je niet door hem te negeren. Probeer hem ook niet aan de kant te duwen (lukt je toch niet). Maak contact. Bestudeer de olifant. Wat laat deze jou zien? Hoe krijg je hem mee?

Ik ben benieuwd welke inzichten dit blog jou geeft. Kun je er verder mee?
Wil je eens sparren over hoe jij jouw olifanten temt? Je bent van harte welkom voor een gratis sessie.