Kun je kwijtraken wat er nooit was?

De mens lijdt het meest van het lijden dat hij vreest. Je hebt deze uitdrukking ongetwijfeld wel eens gehoord. Misschien ben je een piekeraar en hebben meerdere mensen om je heen dit al eens tegen je gezegd. Tegen mij wel. Ik was vroeger nogal een kei in doemdenken. Tot ik in de gaten kreeg dat ik daar alleen maar ellende mee veroorzaakte. Voor mezelf én voor anderen. Stap voor stap heb ik geleerd hoe het anders kan. Dát het anders kan. En als ik dat heb kunnen leren dan kun jij dat ook.

Denken in scenario’s

Op het moment dat de opmerking voor jou raak is bén je aan het lijden. Je haalt je allerlei scenario’s in je hoofd. Scenario’s voor mislukking. Scenario’s voor hoe anderen op je zullen reageren. Scenario’s voor wat je kwijt zult raken. Scenario’s waarin jouw lijden centraal staat.
Scenario’s waar je op dat moment niet middenin zit. In jouw werkelijkheid van dat moment is er geen mislukking, zijn er geen nare reacties van anderen en raakt je niks kwijt. Je stelt je voor dat het grote lijden werkelijkheid wordt en lijdt daar op dit moment al onder.

Herkenbaar? Wist je dat 93% van wat we denken dat er gaat gebeuren nooit gebeurt? Dat is onderzocht. Of er ook een wetenschappelijke onderbouwing is voor mijn aanname dat de overige 7% valt onder de categorie selffulfilling prophecy durf ik niet te zeggen, maar dat zou ik me zomaar kunnen voorstellen (waarmee het dus ofwel in de 93% ofwel in de 7% categorie hoort, maar dat even als filosofische gedachtenkronkel).

Kern van de boodschap is natuurlijk dat we ons van alles in ons hoofd halen waar we voor vrezen, terwijl dat slechts zelden bewaarheid wordt. Intussen gaan we wel gebukt onder het lijden dat met het vrezen gepaard gaat.

Laten we even inzoomen op het scenario waarin we iets kwijt raken. Strikt genomen vallen ook de doemscenario’s voor mislukking en reacties van anderen hieronder, want in deze scenario’s raak je ook iets kwijt: de verbinding, waardering of het succes. Dan rijst de vraag: kun je kwijtraken wat er nooit was?

Zekerheid

Neem nu ‘zekerheid’. Een middelgrote concertzaal kan ik denk ik vullen met het mensen die ik aan mijn coachtafel heb gehad die bang waren om ‘hun zekerheden kwijt te raken’. Nu zou ik kunnen zeggen dat als je dat zo zeker weet, je in elk geval díe zekerheid overhoudt. Dat mag je een flauwe vinden, maar laat hem eens op je inwerken. Net als het volgende.

Want als je bang bent om je zekerheden te verliezen, betekent dat dan dat je nu wél zekerheden hebt? Herken je bij jezelf de neiging om direct instemmend te antwoorden? Dan laat deze vraag eens wat langer op je inwerken. Blijf je er dan toch bij dat je op dit moment zeker bent van wat je hebt? Dan is de volgende vraag; hoe gelukkig ben je daarmee? Degenen die bij mij komen doen dat over het algemeen omdat ze een verlangen voelen naar iets wat er niet is. Rust, vertrouwen, succes, eigenwaarde, verbinding… meestal iets uit dit rijtje. De verwachting is dat als er iets verandert in hun leven dat verlangen werkelijkheid kan worden. Tegelijkertijd denken ze dus hun zekerheden overboord te gooien als ze zouden durven gaan bewegen in de richting van hun verlangen. Maar dat wat er nu is, is dus in wezen de onrust of het gebrek aan vertrouwen, succes, eigenwaarde of verbinding. Dat is (de zekerheid van) wat er is. Om met de woorden van Multatuli te spreken: niets is zeker en zelfs dat niet.

Als het er nooit was, kun je het dan kwijtraken?

Met deze vraag gaan we even verder op de filosofische toer. Kun je zekerheden kwijtraken als er geen zekerheden zijn?

Ik neem de stelling in dat je niet kunt kwijtraken wat er nooit was.

Het salaris dat je nog zou gaan verdienen als je in deze baan zou blijven heb je nog niet, dus je kunt het ook niet kwijtraken. Zelfs de zekerheid van elke maand een salaris overgemaakt krijgen niet. Want ook dat kan morgen opeens anders zijn (vraag maar aan Matthijs van Nieuwkerk).

Hoe zit het met verbinding? Maak je je druk over wat een ander van je vindt? Omdat je bang bent (de relatie met) die ander te verliezen? Stel jezelf dan eens de vraag welke relatie er nu is tussen jou en diegene. Blijkbaar is dat niet de relatie of verbinding die je zou willen. Dus valt er ook niet zoveel kwijt te raken.

Je kunt jezelf niet kwijtraken als je er nooit bent geweest

En jezelf kwijtraken? Een vreemd begrip eigenlijk, want je bent er toch? Hoe kun je jezelf dan kwijtraken? Toch begrijpt iedereen wat we met deze term bedoelen. Meestal hebben we het dan over de verbinding met jezelf kwijt zijn. De verbinding met je gevoel, om wat specifieker te zijn. Ook dat gemis kan alleen optreden als die verbinding er wel ooit was. Anders zou nooit de behoefte in je opkomen om jezelf terug te vinden. Je kunt immers niet verlangen naar iets waar je geen enkel beeld van hebt. Je kunt geen gevoel hebben bij iets waar je geen beeld van hebt.

Samenvattend; je kunt alleen iets kwijtraken als het er ooit was. En dan het goede nieuws: wat er ooit was kan er weer zijn. Om te voorkomen dat nu iedereen over me heen valt; nee we kunnen inderdaad de doden niet tot leven wekken en ook de tijd niet herbeleven. Al zijn er ook mensen die daar iets anders over beweren, maar als je het goed vindt blijf ik buiten die discussie.

Waar ik op doel is dat als je ooit rust, vertrouwen, succes, eigenwaarde, verbinding of iets dergelijks hebt ervaren, je dat opnieuw kunt gaan ervaren. Omdat dit gaat om een gevóél van rust, vertrouwen, succes, eigenwaarde, verbinding enzovoort. Als je ernaar verlangt heb je er op zijn minst een gevoel bij. Dat gevoel kan er weer zijn. Dat gevoel kan er alleen in jezelf zijn. Dat hangt niet af van (het oordeel van) anderen, of van de omstandigheden. Zelfs mensen die alles zijn kwijtgeraakt; dierbaren, huis, geld, kunnen weer rust, vertrouwen, succes, eigenwaarde en verbinding ervaren. Daar zijn talloze voorbeelden van. Dan hebben we het dus over mensen voor wie de doemscenario’s werkelijkheid zijn geworden.

Ben jij goed in scenario’s bedenken waar je niet vrolijk van wordt? Lees dan dit artikel nog een keer en bedenk dat je geen controle hebt over omstandigheden of anderen. En dat de kans dat een doemscenario werkelijkheid wordt heel klein is en hooguit iets groter wordt door het vooraf helemaal uit te denken. En tot slot: dat je er in plaats van te lijden van het lijden dat je vreest meer aan hebt om te werken aan je veerkracht om te dealen met vervelende omstandigheden, zodat je rust, vertrouwen, succes, eigenwaarde, verbinding groeien en je dus gelukkiger bent in het moment.

Ben je de weg kwijtgeraakt in dit doolhof van hersenspinsels? Of in jouw eigen hoofd? Dan help ik je graag om deze weer te vinden. Ontdek wat ik voor je kan betekenen in een vrijblijvende inzichtsessie. Klik hier om direct een afspraak in te plannen.