Het klinkt als een noodkreet. Voor mij is het tenminste zo klaar als een klontje dat het zo niet langer kan. Voor haarzelf is dat niet zo vanzelfsprekend. Ze denkt het tientallen keren per dag: ‘ik wil mijn leven terug’. En ze spreekt het ook elke dag wel een keer uit. Tegen wie het horen wil. Dat zijn niet degenen waarvan ze graag had dat ze het zouden wÃllen horen. Want tegen die mensen spreekt ze zich niet uit. Natuurlijk niet. Want haar ouders hebben het al zo zwaar.
Dit gaat over Els. Els, die zelf nog niet doorheeft dat ze een noodkreet uit. Terwijl ze eigenlijk keihard aan de noodrem zou moeten trekken. Er komt onherroepelijk een dag dat ze omvalt. Die dag is niet meer heel ver weg.
Els is een actieve, zorgzame vrouw van middelbare leeftijd. Ze heeft een leuke baan voor vier dagen in de week. Op de dag dat ze niet werkt is ze oppas oma voor haar kleinkinderen. En ze is mantelzorger voor haar hulpbehoevende ouders. Haar ouders, die het echt moeilijk hebben. Wonen nog zelfstandig, maar dat kan eigenlijk echt niet meer. Haar vader is behoorlijk dementerend en haar moeder vorig jaar lelijk ten val gekomen, is diverse keren geopereerd, maar is niet meer in staat om de dagelijkse huishoudelijke klusjes op zich te nemen. Gelukkig wonen ze bij Els om de hoek, dus ze kan altijd even langsgaan om te helpen. En dat doet ze. ’s Ochtends voor haar werk, tussen de middag, na haar werk en ’s avonds nog een keer. Om koffie te zetten, af te wassen, wat boodschappen te brengen en om te poetsen. Hoeveel ballen kan een mens in de lucht houden?
Niet klagen maar dragen
Els is het type ‘niet klagen maar dragen’. De afgelopen jaren zijn er steeds meer ‘dingetjes’ bij gekomen die ze voor haar ouders doet. Het stapelt zich maar op. En het is nooit genoeg. Als Els weggaat bij haar ouders krijgt ze steevast een opmerking van haar moeder in de trant van ‘Ga je nu al? Kun je niet nog even… want ik heb zo’n pijn, ik kan het echt niet zelf’. Els gaat gebukt onder een zwaar schuldgevoel. Ze doet zo haar best en het is nooit goed genoeg. Het verkeerde merk jam, het koffiekopje is niet helemaal schoon en had ze de was niet even kunnen doen.
Het zijn toch mijn ouders
Ze doet het graag hoor, want het zijn toch haar ouders. Haar broers en zussen wonen allemaal ver weg, dus het is toch logisch dat zij mantelzorger is!? Dat is sowieso vanzelfsprekend, want die rol heeft ze sinds al sinds haar puberjaren. Want had ze al gezegd dat haar moeder regelmatig depressief is en zij al jong de zorg had voor het welbevinden van haar moeder?
Els vindt haar ouders zielig. Ze kunnen nauwelijks hun huis nog uit, komen nergens en spreken niemand behalve de verzorgende die hen komt helpen bij het opstaan, wassen en naar bed gaan. Ze hangen maar wat voor de tv en mopperen de hele dag op elkaar. Dat is toch zielig? O ja, ze heeft het wel eens geopperd, dat ze recht hebben op extra hulp. Maar nóg een vreemde in huis, dat willen ze beslist niet. En al helemaal niet als ze daar dan nog een eigen bijdrage voor moeten betalen. Want Els is er toch? Het is niet dat ze het geld niet hebben, maar dat gaan ze daar toch niet aan uitgeven!?
Wat zou het heerlijk zijn om een paar dagen weg te kunnen
Els kan niet meer. Ze is uitgeput. Wat verlangt ze naar rust. Al enkele jaren heeft ze geen vrije dag meer gehad. Wat zou ze graag weer eens tijd hebben voor haar kinderen en haar man. Die man is een schat hoor, en zo geduldig, maar nu vraagt hij toch ook wel regelmatig of ze nog wel eens thuis is. Als ze toch eens samen een paar dagen weg zouden kunnen…
Adviezen van haar omgeving
Je gaat echt veel te ver, zegt haar beste vriendin. Laat je broers en zussen er eens voor opdraaien, zegt haar man. Els weet zelf best dat het zo niet langer kan. Daarom is ze ook met de huisarts gaan praten. Want ze is zo moe. Die verwees haar naar de praktijkondersteuner. Allemaal hebben ze dezelfde goede raad: stop met over je grenzen gaan. Denk eens eerst aan jezelf. Dat wéét ze natuurlijk zelf ook wel. Maar ja, hoe doe je dat dan in de praktijk?
Een patroon waar je niet zo gemakkelijk uitkomt
Het punt is dat Els al zo lang elke dag meer van haar energievoorraad verbruikt dan ze bijtankt. De batterij is nu echt bijna leeg. Hoe minder energie je hebt, des te eerder verval je in je patronen en je valkuilen. Voor Els betekent dat: mezelf opzij zetten, hup, tandje bij en DOORRR… Hoe dieper je in die bekende groef gaat, dat patroon dus, des te meer moeite kost het om even afstand te nemen om te onderzoeken hoe het eventueel ook anders kan. Logisch, want je hebt al je energie nodig om de dag door te komen, dus het komt niet (meer) in je op om eens stil te staan bij waar dit eigenlijk allemaal om draait. Des te meer raak je dus uit balans. Dan zit je al snel, net als Els, vast in de gedachte dat het écht niet anders kan. En dat het ook helemaal niet zo erg is, want zorgzaamheid is immers belangrijk. Totdat het niet meer oké is, omdat ze er aan onderdoor gaat. Of totdat ze letterlijk omvalt en niet meer kán zorgen. Gelukkig hoeft het voor Els niet zover te komen. Ze beseft heel goed dat er iets moet gebeuren. Ze weet ook dat het mogelijk is om er anders naar te kijken en andere mogelijkheden te gaan zien. Alleen ziet ze deze nu zelf even niet. Dus uit ze haar noodkreet. Die voor haarzelf op dat moment dus nog niet echt voelt als een noodkreet, want ze is als het ware nog verdoofd door haar patroon.
Doorleefd inzicht zelf ervaren
De eerste en meest belangrijke stap is gezet. Hiermee begint het bewustwordingsproces. Maar Els was zich er toch al van bewust, zul je misschien zeggen. Ja, Els heeft het rationele inzicht dat ze over haar grenzen gaat en dat ze daar iets aan moet doen. Dat klopt. Ze heeft echter nog niet de ervaring van het doorleefde inzicht dat komt als je echt stil gaat staan om te onderzoeken hoe het bij jou precies werkt, laat staan de ervaring van het experimenteren met ander gedrag. Els is bezig met dit bewustwordingsproces. Ze doorvoelt nu wat het voor haar betekent dat ze zich als tiener verantwoordelijk is gaan voelen voor het welbevinden van haar moeder. Ze ziet dat ze haar sterkste kwaliteiten hier aan te danken heeft, maar dat er ook een kantelpunt is. Ook is ze zich ervan bewust dat zij als het ware heeft geleerd dat liefde en waardering voorwaardelijk zijn; pas als het aan een bepaalde norm voldoet, heb ik recht op de liefde van mijn ouders. Ze begrijpt waar haar schuldgevoel vandaan komt.
Els voelt ook dat het aan haar is om patronen te doorbreken. Hoe lastig ook, ze laat de hoop varen dat haar ouders eens blij zullen zijn met wat ze voor hen doet. Wat ze in letterlijke zin voor hen doet bekijkt ze nu ook anders. Zaken kunnen ook anders georganiseerd worden. En iets ter sprake brengen wordt ook minder lastig als je niet meer vanuit je irritatie hoeft te reageren.
Wat Els helpt om haar leven terug te krijgen
Els zet dus flinke stappen. Dat vraagt tijd en aandacht van Els. Er is geen trucje voor, geen stappenplan. Wel de bereidheid van haarzelf om het te onderzoeken. En om hulp te aanvaarden. Want ze hoeft het niet alleen te doen. Daarom kijk ik met haar mee. Langzaam groeit bij Els het vertrouwen dat het kan. Want eerst had ze het niet in de gaten. Nu heeft ze het vaak wel in de gaten, maar net te laat. Het klinkt misschien gek, maar dat is grote winst. Want door het net te laat in de gaten te hebben ontstaat de ruimte om het in het moment zelf in de gaten te krijgen. Ze zal dan nog niet direct in alle situaties de tools hebben om ter plekke direct goed te handelen. Als ze doorzet zal ze merken dat er een moment komt dat ze het voor is. En dan gebeurt het niet meer. Zo krijgt Els haar eigen leven terug. En ja, er kunnen wat jaren overheen gaan voordat ze niet meer in haar valkuilen trapt, maar het gevoel haar leven terug te krijgen ervaart ze nu al. Want door er bewust mee bezig te zijn staat ze zelf aan het roer. Ze koerst op haar eigen welbevinden. Daarin is volop ruimte voor zorg voor haar ouders en anderen. Maar wel in balans.
Herken jij je in het verhaal van Els? Je bent niet de enige! Je verhaal delen kan al ruimte geven om er anders naar te gaan kijken. Je hoeft het niet alleen te doen. Ik help je graag om nieuwe perspectieven te ontdekken, zodat je jouw toekomst kunt herschrijven. Je bent van harte welkom voor een gratis inzichtsessie.
0 Reacties