Zo wordt Kerstmis geen stressmis

Je had het je nog zo voorgenomen: je zou niet meer meedoen met het circus. Dit jaar zou je met kerst je eigen plan trekken. Waar ging het mis? Hoe en wanneer heb je je laten overhalen tot deze jaarlijkse poppenkast die kerst met familie heet? Je neemt opnieuw het besluit: volgend jaar doe je het anders.

Wat ligt er op jouw bord

Je zit nog geen anderhalf uur aan het kerstdiner en geheel volgens het klassieke recept liggen de porties kritiek al op je bord. Je moeder merkt onsubtiel op dat je je kinderen veel te veel hun zin geeft en voegt daar ter waarschuwing nog wat doemscenario’s aan toe over hun toekomst. Over jouw zelf getrokken ossenstaartsoep volgens familierecept heeft je vader net iets te veel gegrapt dat hij toch nèt iets anders smaakt dan wanneer je moeder hem klaarmaakt. En al meer dan één keer te veel is de bezoekfrequentie van jouw gezin en dat van je zus aan je ouders met elkaar vergeleken. Overbodig te zeggen dat je zus hier heel wat beter uitkomt.

Je schenkt je glas nog een keer vol en zucht inwendig: hoe kom je hier zonder kleerscheuren doorheen? Je kijk naar je broer. Wat laat hij zich toch op zijn kop zitten door zijn dominante vrouw. Waar is jouw spontane, zorgzame broer gebleven? Zij bepaalt alles en hij loopt er als een schoothondje achteraan. Je kunt het niet aanzien.

Familiesystemen

De invloed van familiesystemen is groot. Deze zorgt er bijvoorbeeld voor dat de succesvolle, zelfverzekerde leidinggevende aan het kerstdiner in het ouderlijk huis opeens weer ‘het kleintje’ wordt en haar mond maar houdt. Kerstmis is de gelegenheid bij uitstek waarbij de familiedynamiek pijnlijk duidelijk wordt. Als er meer ‘verstrikking’ is dan ‘verbinding’ dan verloopt het kerstdiner ondanks alle goede bedoelingen en voornemens vaak niet zoals gehoopt.

Hoe zorg je ervoor dat Kerstmis met je familie dit jaar geen stressmis wordt. Een paar tips.

Laat je verwachtingen thuis

Als je er stiekem op hoopt dat je ouders nu wel eens hun waardering laten blijken of je hoopt dat je zus wat minder de perfecte dochter uithangt, dan kom je van een koude ker(st)mis thuis. Een dergelijke gelegenheid leent zich er niet voor oude rommel op te ruimen. Dit zijn diepgewortelde patronen, er is meer nodig dan een etentje om deze te doorbreken.

Stop met je afzetten tegen de familiedynamiek

Je stellig voornemen om het niet meer te laten gebeuren is vergelijkbaar met je wapenen voor de strijd. Hoe meer je je er tegen afzet, hoe dieper je er in verzeild raakt. Blijf dus uit de strijd, ook als die strijd zich alleen bij jou van binnen afspeelt.

Neem de positie in van neutrale waarnemer

Stel je eens voor dat je zelf geen onderdeel uitmaakt van deze familie. Wat zie je als je afstand neemt en alleen maar observeert? Wat gebeurt er feitelijk? Wat wordt er letterlijk uitgesproken? En hoe worden deze uitspraken geïnterpreteerd? Neem waar wat er is, zonder er iets aan te willen veranderen.

Compassie voor jezelf en voor de ander

Kijk eens met andere ogen naar je familieleden. Je zus, de geslaagde modeldochter die het zo goed voor elkaar heeft. Misschien ervaart ze een enorme druk of droomt zij ervan om uit de band te springen? Iedereen heeft eigen worstelingen, eigen ‘gedoe’. Ook je ouders. Ook zij komen ergens vandaan. Wat verandert er als je bedenkt dat jouw ouders ondanks hun tekortkomingen de beste ouders voor jou zijn? Als je het uitgangspunt hanteert dat iedereen handelt vanuit de beste intentie.

Wees geen missionaris

Laat iedereen zijn eigen keuzes maken. Laat iedereen in zijn waarde. Hang niet de missionaris uit. Je broer is volwassen en maakt zijn eigen keuzes. Hij kiest voor het leven met deze vrouw. Daar verander je niets aan door er iets van te vinden. Als je nichtje heeft besloten veganistisch te worden en jij noemt dat een gril, wat gebeurt er dan met haar denk je? En met de sfeer? Respecteer de keuzes van de ander, ook als die anders zijn dan die van jou.

Oprechte belangstelling

In plaats van jezelf voor te bereiden op hetzelfde recept als vorig jaar kun je het ook eens over een andere boeg gooien. Stel eens andere vragen aan je tafelgenoten. Open vragen. Wat heeft je nichtje doen besluiten veganistisch te worden. Wat komt er allemaal bij kijken? Wat houdt je zus op dit moment vooral bezig? Hoe ziet het ideale kerstmenu van je vader er uit? Wat zouden je tafelgenoten het komende jaar willen realiseren als er geen beperkingen waren? Luister met oprechte belangstelling. Er zouden wel eens heel andere gesprekken van kunnen komen.

De voorbereiding

Het is nog een paar dagen voor het Kerstmis is. Oefen deze dagen met in het NU zijn. Neem bijvoorbeeld elke dag een paar minuten in stilte door. Breng je aandacht naar je voeten en ervaar je voeten. Misschien voel je daar een tinteling of prikkeling. Neem deze waar. Als er iets tussendoor komt wat je afleidt, bijvoorbeeld een gedachte (laten we zeggen over het kerstdiner), neem deze dan waar en ga weer met je aandacht naar je voeten. Je hoeft niet mee met de gedachte.
Je zult merken dat dit je rust geeft.
Merk je nou tijdens het diner dat er een emotie opspeelt dan kun je dit ook ter plekke toepassen, zonder dat iemand het merkt.

Een andere mooie oefening is elke dag minstens 5 dingen opschrijven waar je dankbaar voor bent. Dan ga je waarschijnlijk ook anders ‘terug op het nest’.

Ervaar wat er met je gebeurt tijdens de feestdagen.
Ik vind het leuk als je je ervaringen met me deelt.

Enneh, als je het volgend jaar ècht anders wilt doen, kom dan na de feestdagen eens langs voor een gratis sessie. Ik kijk met je mee hoe je op een constructieve manier patronen kunt doorbreken en in verbinding kunt blijven met jezelf en de mensen om je heen.