Waar ben jij bang voor? Zo kom je voorbij jouw angst

Weet je nog dat je solliciteerde voor je laatste (en wellicht nog je huidige) baan? Was je toen je aan deze baan begon bang dat je weer ontslagen zou worden? Of ging je vanaf dag één naar je werk met de angst voor mislukking? Waarschijnlijk niet.

Of herinner je je nog het moment dat je ‘ja’ zei tegen je partner? Was dat moment vervuld van angst om deze ware te verliezen of de angst dat het zou mislukken?

Ook niet waarschijnlijk.

Als de angst voor mislukking bij aanvang al zo groot is begin je er waarschijnlijk niet eens aan. Degenen die dat wel doen creëren onbewust hun eigen werkelijkheid. Stel je maar eens voor dat je elke dag bang bent dat je relatie strandt. Of dat je elke dag aan het werk gaat met de angst om vandaag ontslagen te worden. Wat doet dat met de energie die jij erin steekt?

Nou is angst niet echt een slechte raadgever als je je in een brandend huis bevindt. Of wanneer er een schutter achter je aan zit. Instinctief weet je dat er gevaar dreigt en zonder er bij na te denken sla je op de vlucht.

In dergelijke situaties is angst zelfs erg nuttig omdat deze je overlevingsmechanisme in werking stelt.

Levensgevaar

In je huidige leven is de kans op echt levensbedreigende situaties bijzonder klein. Toch herkent ieder van ons momenten van angst. Angst zorgt ervoor dat we allerlei dingen vermijden die ons leven fijner, interessanter en bevredigender kunnen maken. Die angst zorgt voor hetzelfde instinctieve mechanisme: vluchten, vechten of bevriezen.

Je weet dat er geen direct levensgevaar dreigt als je een presentatie geeft, op sollicitatiegesprek gaat, van baan verandert, een opiniestuk op social media plaatst, een tot nu toe onbekende aanspreekt, succes hebt, voor jezelf begint of noem maar op.

Situaties die je het liefst wilt vermijden, of die je ter plekke totaal lam slaan. Jouw overlevingsmechanisme gaat in werking, terwijl het op dit moment niet nodig is. Het is niet alleen niet nodig, het staat jouw ontwikkeling op dit moment in de weg.

Het vogeltje op jouw schouder

Als je door angst gegrepen bent, oftewel, als je midden in de emotie zit, zie je geen mogelijkheden.

Je kunt nog zo’n redelijk denkend mens zijn, op dat moment ben je niet bevattelijk voor feiten die jouw angst zouden moeten weerleggen. Dat werkt dus niet.

Veroordeel jezelf niet omdat je een angsthaas of een schijterd bent. Kritiek hebben op jezelf is dus ook niet de manier om eruit te komen.

Zie jouw angst bijvoorbeeld als een (bang) vogeltje dat op jouw schouder landt en jou wil behoeden. Oftewel: er zit een positieve intentie achter.

Begin ermee om de angst waar te nemen zonder er iets van te vinden.  Zodra je in de gaten hebt dat het vogeltje op je schouder is geland kun je als het ware een stap naar achteren doen. Dat geeft ruimte om er anders naar te kijken. In het begin merk je het vogeltje misschien niet op. Wees gerust, dit kun je oefenen.

Angst in vermomming

Merk je het vogeltje eenmaal op, dan ben je klaar voor de volgende stap.

Waar ben je nou werkelijk bang voor? Dat is de vraag die je jezelf mag stellen. Neem niet te snel genoegen met het antwoord. Pel ‘m af tot je bij de kern bent. Waar gaat het nou écht om? Ben je bang om je baan te verliezen? Wat is daar zo erg aan? Veel van mijn klanten komen met het inmiddels tamelijk uitgekauwde doemscenario van onder een brug moeten leven. Dat is ‘m niet hoor. Want hoe groot is nou werkelijk de kans dat jij onder een brug eindigt? Deze angst is slechts een vermomming voor de werkelijke angst. Dat zou iets kunnen zijn als de angst om te falen, of de angst om er niet bij te horen.

Mensen met vliegangst de statistieken voorhouden om te bewijzen dat vliegen echt de veiligste vorm is van reizen werkt om die reden ook niet.  De werkelijke angst is vermomd als vliegangst. Het gaat in wezen niet om de angst om neer te storten, maar in de meeste gevallen om angst voor controleverlies.

Door de vermomming te geloven houd je de angst in stand en kom je niet verder. Wees dus bereid om de bedrieger te ontmantelen.

Dus: waar ben je nou écht bang voor? Wat is het ergste dat er kan gebeuren? Maak het eens heel concreet. Wat gebeurt er dan precies? En wat is dan het ergste wat er feitelijk kan gebeuren?

Stel je voor dat dit gebeurt. Heel concreet. Waar ben je? Wat doe je? Wat gebeurt er?

Dit kan zomaar al voldoende zijn om de angst te doen oplossen.

Soms zit het dieper

Helaas is dit geen toverformule die altijd werkt. Het kan ook een laagje dieper zitten en raken aan een levensthema. Dan hebben we het over angsten die voortkomen uit het niet voorzien worden in menselijke basisbehoeften. Welke herken jij?

Angst dat mensen je niet meer aardig vinden

Angst voor mislukking

Angst om door de mand te vallen

Angst dat het ten koste gaat van je gezondheid

Angst voor kritiek of afwijzing

Angst om er niet bij te horen

Misschien wel angst voor succes?

Als je deze laatste herkent dan word je misschien wel geraakt door deze quote van Nelson Mandela:

Onze grootste angst is niet dat we onvolmaakt zijn. Onze grootste angst is dat we mateloos krachtig zijn. Het is ons licht, niet onze schaduw die ons het meest beangstigt.

Next level dealen met je angsten

Wat nu te doen als het bij jou een diepere laag raakt? Doorloop dan nog eens bovenstaande stappen. Maak het concreet. Welk risico loop je concreet? Wat kan er gebeuren?

Stel je dan voor dat dit werkelijk gebeurt. Zo levendig mogelijk. Dat gaat een stapje verder dan het scenario in je hoofd. Stap als het ware in de film waarin dat gebeurt waar je bang voor bent. Hoe voelt dat? Wat roept dat bij je op? Sta jezelf toe om te voelen wat dit bij je oproept. Dat is iets anders dan de angst zelf. Doorleef dit. Doe vervolgens waar je bang voor bent.

De volgende woorden komen dan waarschijnlijk ook anders bij je binnen dan als rationele relativeringen. Laat deze eens op je inwerken.

Er is altijd een kans dat iets niet lukt. Ontwikkelen betekent vallen en opstaan. Als je niks doet weet je zeker dat het mislukt.

Hoe kan het slecht zijn voor je gezondheid als je datgene doet wat je ten diepste wilt?

Er zijn nu ook al mensen die jou niet aardig vinden, iets vinden van wat je doet of de manier waarop je het doet, mensen die het jou niet gunnen. Die zullen er altijd zijn, of je nu wel of niet die arena instapt. Laat jij toe dat de mensen die iets van je vinden hun eigen angst op jou projecteren en jou daarmee tegenhouden?

Welke concrete ramp voltrekt zich als jij in jouw grootsheid gaat staan, als jij succes hebt?

Wie of wat mag jij achter je laten, om te doen wat goed is voor jou? In dankbaarheid voor wat er tot nu toe was?

We hoeven niet allemaal te bunjeejumpen

Grote angsten en kleine angsten. Iets nieuws doen mag best een beetje spannend zijn. Sterker nog, als het je niet uitdaagt, waarom zou je het dan doen? Als de angst zo groot is dat je een acute hartaanval krijgt of direct aan de beademing moet, stel jezelf dan de vraag of je dit wel echt wilt. En als jouw antwoord nu is: het moet nu eenmaal… O ja? Van wie of wat moet het dan? En kan het ook anders? Ik heb al veel mensen met trillende stem iets een uitdaging horen noemen wat hen helemaal nergens uitdaagde. Tenminste, niet vanuit zichzelf. Een uitdaging is iets waar je zin in hebt. Iets wat best voor een beetje buikpijn kan zorgen, maar waarvan je weet dat het supergaaf is als je het gedaan hebt.

Voor mij persoonlijk is het bijvoorbeeld geen enkele uitdaging om ooit uit een vliegtuig te springen. Ik ben er doodsbenauwd voor inderdaad, maar er is werkelijk geen vezel in mijn lijf die er zin in zou hebben. In tegenstelling tot mijn dochter, die het op haar bucketlist heeft staan.

We hoeven niet allemaal te bunjeejumpen. of op een podium te staan. Of…

De vraag is dus: hoe graag wil je het en ben je bereid om de consequenties te aanvaarden? Is dat wat achter de horizon gloort iets waar jij je werkelijk mee wilt verbinden? Iets waar je echt blij van wordt? Zo ja, dan geldt de simpele tip: feel the fear and do it anyway.

Die na het lezen van dit artikel hopelijk anders voelt dan wanneer het mijn openingszin was geweest.

Wil je eens sparren over hoe jouw angst jou weerhoudt om te doen wat je écht wilt? Je hoeft het niet alleen te doen. In een gratis inzichtsessie kijk ik graag met je mee hoe jij dit kunt toepassen in jouw situatie.