Tegenslag als hefboom voor groei

Het is de tegenwind die de vlieger doet stijgen

Ik zag het al helemaal voor me; het deel van de voormalige stal naast ons vakantiehuisje zou een prachtige nieuwe werkruimte worden. Natuurlijk moest er eerst flink verbouwd worden. En o ja, de asbest platen van het dak vervangen. Dat dit een prijzig verhaal werd hadden we ingecalculeerd, maar toen de kosten voor de totale sanering en vervanging al ver boven het totale bouwbudget uitstegen was er maar één conclusie mogelijk: onmogelijk.

Een flinke domper. Maar vrijwel meteen gebeurde er iets bijzonders. Bijna als een openbaring kwam het idee in me op om niet de stal, maar de garage op ons terrein tot werkruimte om te toveren. Dat bleek zelfs een heleboel voordelen te hebben. Wat bizar dat ik daar nog nooit eerder op gekomen was!

Voor iedereen die me al eens gehoord heeft over deze plannen: ja, het dateert al van een tijdje geleden. En nee, dit plan is nog niet gerealiseerd. Dat heeft er alles mee te maken dat het plan intussen alleen maar mooier wordt. En duurder… Maar het gaat gebeuren.

Wat ik met dit voorbeeld wil aangeven is dat een tegenslag nieuwe kansen met zich meebrengt. Je kunt bij het rotsblok blijven staan dat jouw weg verspert en alleen het probleem blijven zien, òf je klimt er op om andere mogelijkheden te onderzoeken. In mijn geval was het zo dat het plan zo vast in mijn hoofd zat dat ik niet eens meer over andere opties nadacht. De tegenslag wakkerde mijn creativiteit aan.

Geen leven zonder tegenslag en frustratie

Tegenslag en problemen horen bij het leven. Ik ben nog nooit iemand tegengekomen die geen tegenslagen (heeft) gekend. Het werkelijke probleem is niet de tegenslag zelf, maar de manier waarop we met het probleem of de tegenslag omgaan.
Als iets tegenvalt of niet lukt dan is het volkomen menselijk om daarvan te balen. Op het moment dat er echter frustratie ontstaat raken we in de greep van het probleem. Dan kan het ons verlammen en van kwaad tot erger worden..

Als we echter geen pijn of tegenslag ervaren zal er nooit iets veranderen in ons leven. Veel mensen zijn angstig voor verandering, maar zonder verandering kunnen we niet leven. Geen enkel levend wezen blijft in leven zonder verandering.

Volgens Elke van Hoof* horen frustratie en teleurstelling bij het ontwikkelen van onze talenten (en het ontdekken waar onze ogen van gaan blinken). Proberen we die frustratie en teleurstelling te vermijden, dan ontkennen we een deel van onszelf en vinden we zelfs het antwoord niet op de vraag waar we echt blij van worden en waar we tot ons recht komen.

Ervaar je frustratie of teleurstelling, neem dit dan waar. Zonder er iets aan te willen veranderen. Dat gaat misschien soepeler als je bedenkt dat dit nodig is voor het ontwikkelen van je talenten.

Ergens ‘vanaf’ willen kost energie en levert vooral frustratie en teleurstelling op. En als dat nou net is waar je vanaf wilt… Richt je liever op ‘waar je naartoe wilt’. Dan komt er meteen ‘doe-energie’ vrij.

Jij hebt de regie

Over wat ons overkomt hebben we geen regie en frustratie kunnen we niet voorkomen. Daar heb ik al vaker over geschreven. Wel kunnen we onderscheid maken tussen de gebeurtenis en onze reactie op die gebeurtenis.

Zie jezelf niet als slachtoffer. Niemand anders dan jijzelf heeft de regie over jouw leven. Dat wil niet zeggen dat je zelf verantwoordelijk bent voor tegenslagen of problemen. Vraag je af in welke mate je invloed hebt:

• Er zijn problemen die je direct kunt beheersen. Problemen die vragen om een andere mindset of het aanleren van andere gewoontes.
• Daarnaast zijn er issues waar je indirecte invloed hebt: ga voor problemen van deze aard na hoe je er meer invloed op kunt hebben.
• Problemen die je niet kunt beheersen of beïnvloeden zijn er ook. Dan heb je altijd invloed op hoe je je voelt en hoe je reageert.

Achter elk probleem schuilt een kans

We beschouwen tegenslag en problemen als negatief. Dat willen we liever niet. Als er een probleem is willen we daarvan af. Door je tegen het probleem te verzetten wordt het echter alleen maar groter. Meestal willen we niet doormaken wat we door moeten maken om te worden wat we willen worden. En dus worden we niet wat we willen worden.

Ontwikkel een open houding ten opzichte van tegenslagen en problemen. Als er een tegenslag is dan is dat een gegeven. Er is namelijk al iets gebeurd en dat is niet meer terug te draaien. Kijk er eens vanuit een ander perspectief naar. Wat zou er goed kunnen zijn aan dit probleem? Achter elk probleem schuilt een mogelijkheid. Zie het probleem als kans om te groeien. Houd je vooral bezig met de uitdaging die hieruit voortvloeit. Welke manieren zijn er om tot een oplossing te komen? Wat kan er wèl?

Alles gaat voorbij

Niets is blijvend in het leven. Ook problemen niet. Denk maar eens aan een probleem uit het verleden. Hoe voelde het op het moment dat het probleem op z’n grootst was? Wat is er nu nog over van dat gevoel? Als je bij een tegenslag direct bedenkt dat het van tijdelijke aard is en dat alles te veranderen is dan vind je de kracht om naar oplossingen te zoeken.

Ook problemen en daarmee gepaarde emoties zijn van voorbijgaande aard.

Vat tegenslagen of problemen niet persoonlijk op

Ik had eens een heel prettig kennismakingsgesprek met een potentiële klant. Zo ongeveer mijn ideale klant. Een paar dagen later belde ze me om te vertellen dat ze met een andere coach aan de slag ging. Een teleurstelling voor me, want ik wilde heel graag met haar werken. Kun je je voorstellen wat er gebeurd was als ik dit als persoonlijke afwijzing had beschouwd; als het bewijs van het falen van mijn persoonlijkheid? Het ‘afwijzingsgesprek’ was echter een heel plezierig en gelijkwaardig gesprek. Ik vatte het niet persoonlijk op. Toen ik deze dame na een paar weken tegenkwam kon ik haar zelfs oprecht bedanken voor de ‘afwijzing’. Dankzij haar heb ik namelijk mijn aanbod nog eens kritisch bekeken en aangescherpt.

Wat wil het leven jou leren?

Wat ben je bereid te doen om dit probleem niet nog een keer te ervaren? Veel problemen blijven steeds opnieuw in een iets andere vormen opduiken. Beschouw het niet als straf, het leven wil ons iets leren. Welke les krijgen we steeds weer aangeboden? Als ezelhouder weet ik dat een ezel zich geen twee keer aan dezelfde steen stoot. Een ezel stopt namelijk na de eerste keer om te onderzoeken wat hij kan veranderen om het niet nog een keer te laten gebeuren.

Praat erover en laat je van tips voorzien

Waak er wel voor dat je er over praat om begrip te krijgen. Je hebt er niets aan als de ander je bevestigt in je frustratie. Je wilt zicht op mogelijke oplossingen, geen medelijden. Je wordt er geen beter mens van als je lijdt onder je problemen. Praat daarom vooral met (ervarings)deskundigen: mensen die je helpen met de oplossing, niet mensen die met je meepraten over hoe erg het allemaal is.

Tot slot

Wacht niet met genieten tot al je problemen zijn opgelost.
Lach om je mislukkingen en wees trots dat je het geprobeerd hebt. Bedenk dat er nog nooit iemand grootse dingen heeft bereikt zonder mislukkingen.

Welke inzichten brengt mijn blog jou? Hoe ga jij met teleurstellingen en problemen om?
Wil je hier eens verder over praten? In een gratis sessie ben ik je sparringpartner en geef ik je op jouw persoonlijke situatie afgestemde tips om oplossingen te vinden en te groeien.